‘De UAZ heeft ons op plekken gebracht waar menig camper nachtmerries van krijgt’

Bijna 300 dagen op wereldreis met een UAZ Bukhanka van bijna veertig jaar oud. Michel Sturris en Monica Makkinga durfden dit avontuur wel aan en reden naar het Oosten, om vaak de wildernis in te duiken met hun bus. Lekker offroaden over beruchte Georgische bergpassen of lomp rossen door de Armeense blubber. Deze Aanmodderaars van het eerste uur draaien er hun hand niet voor om. 

Hun legergroene bus mag zich inmiddels dan ook met recht een van de meest ervaren Bukhanka-oldtimers van Europa noemen. Een uiterst goede reden om zijn twee eigenaren uitvoerig aan de tand te voelen, zodat mede-Aanmodderaars met reisplannen iets op kunnen steken van hun ervaringen.

En ervaring opgedaan hebben Michel en Monica zeker. In de 297 dagen dat het stel uit Ommen op reis was, reden ze zo’n 30.000 kilometer, deden ze 24 landen aan, en kregen ze in tien maanden tijd alle mogelijke weersomstandigheden voor hun kiezen. En natuurlijk de nodige pechgevallen. Voor langere tijd op pad met de Bukhanka doet volgens het stel namelijk weinig onder voor een potje Russisch Roulette. Al maakt het daarbij wel verschil of je de tijd hebt of niet.

Aan tijd was er gelukkig geen tekort. Beiden zegden hun baan op voor een jaar en maakten van hun reis geen haastwerk. “Om die reden hebben we er ook bewust voor gekozen om tot en met Armenië te gaan. Daardoor hebben we in bepaalde landen echt onze tijd kunnen nemen, in plaats van er domweg doorheen te rijden”, aldus Monica. 

Waar heeft de Bukhanka zich het beste in bewezen?

“Je kan er (bijna) overal mee komen. Je ziet een plekje in de verte en denkt: daar kunnen we mooi overnachten.  Je rost er zo heen zonder je druk te hoeven maken over de obstakels. De UAZ heeft ons op plekken gebracht waar menig camper nachtmerries van krijgt.” Het feit dat de UAZ een korte wielbasis heeft en je veel bodemvrijheid hebt, is echt een pluspunt gebleken, aldus de dertigers. Dat geeft natuurlijk de nodige vrijheid en avontuur. “Dat beviel ons erg goed, want daardoor overnachtten we op de meest mooie en afgelegen plekken midden in de wildernis. Daar is een UAZ voor gemaakt, toch? Verder blijft de simpele techniek natuurlijk erg prettig. Je kunt gemakkelijk bij de meeste onderdelen komen, en hij is lekker compact.”

Toch wordt er ook wel eens aan de Bukhanka getwijfeld, of hij betrouwbaar genoeg is voor zo’n lange reis. Wat is jullie mening?

“De auto is juist een echte wereldreiziger! Er is bovendien ook bijna geen alternatief met dit formaat en deze offroad capaciteiten. Wel zouden we aanraden dat je enige technische kennis krijgt. Ook maakt het verschil naar welke landen je afreist. In Europa kun je elk onderdeel binnen enkele dagen wel krijgen, maar buiten de EU en in (Noord)-Afrika ben je zo drie tot vier weken verder. In Zuid-Afrika misschien wel maanden. Dus als je de ‘goede’ kant opgaat en van avontuur houdt: zeker doen! Als je meer van de zekerheid bent en je wilt bijvoorbeeld diep Afrika of Pakistan in, dan zouden we een andere auto aanraden.”

Uitgelachen

Desalniettemin werden de Ommenaars in het Oosten regelmatig vreemd aangekeken met hun UAZ. “We zijn meerdere keren uitgelachen door bijvoorbeeld Russen, Armenen of Georgiërs. Dan werd er verbaasd gereageerd dat we als Europeanen in een ‘poor-farmer-UAZ’ reden, bizar dat ze het vonden dat we in een 39-jarig brood helemaal deze kant op waren gereden. Geweldig die ontmoetingen. De grensbeambte van Armenië zei dat dit de meest oncomfortabele auto ooit was.”

Ergens begrijpen ze het wel, want volgens Michel en Monica blijft het ook een ‘apart iets’ om voor langere tijd op pad te gaan met een UAZ. “Mensen die het al eens hebben gedaan, kennen het gevoel: het zijn linke bussen. Toch kregen we na verloop van tijd veel vertrouwen in ons oude Russische monster. De eerste drie maanden van onze reis, tot diep in Turkije, hebben we geen noemenswaardige problemen gehad. Terwijl we de bus toch zeker niet gespaard hebben en hem flink hebben gebruikt waar hij voor bedoeld is.”

Hebben jullie uiteindelijk veel pech gehad?

“We hebben in die tien maanden op reis twee grote problemen gehad. De rest waren kleine dingetjes die je vrij gemakkelijk tijdens een kampeersessie zelf op kon lossen”, aldus Monica. “In Turkije viel de Bukhanka in één keer uit. Michel had binnen enkele minuten al door wat het was: de distributie defect. Die van ons heeft geen riem of ketting, aangezien de oudjes een nokkenastandwiel hebben. Dit tandwiel verliest na verloop van tijd wat tanden en dan sta je stil. Maar in Turkije is er geen enkel onderdeel te krijgen. Mensen zeggen vaak: ‘Een UAZ kun je overal maken met een hamer en een nijptang, het is allemaal heel simpel.’ Ja, het is simpel. Maar als je het desbetreffende onderdeel niet hebt, is het minder simpel.”

Monica en Michel besloten vanuit Turkije de onderdelen te bestellen uit Duitsland, maar daarbij werd hun geduld wel flink op de proef gesteld. “Je bent weken verder voordat de onderdelen door de grenscontroles, het vliegveld en twee douanes buiten de EU is”, aldus Monica. Desalniettemin hebben ze er het beste van gemaakt en met een leenauto hun route door Turkije vervolgd. “Het was wel fijn dat we de tijd hadden, natuurlijk. Wanneer je bijvoorbeeld twee weken naar Noorwegen gaat, en je hebt een week gedonder met de bus, is de lol er snel af. ‘Met een UAZ moet je de tijd hebben’, zei ooit eens een wijze YouTube-vlogger. Daar zijn wij het wel mee eens.”

Daarnaast kent pech natuurlijk twee kanten van de medaille. Zo deden Michel en Monica ook leuke contacten op tijdens hun pechmomenten.

Soms belandden ze bij mensen thuis (lekker aan de pimpel met eigen gestookte wodka) of reviseerden ze hun motor met een ervaren en ondeugende monteur van 75 jaar oud en met behulp van de Nederlandse UAZ-dokter van Georgië (Joris van Overlando Campers).

“Pech brengt ook mooie dingen met zich mee gelukkig. Het is onderdeel van het avontuur. Anders moet je maar een all-inclusive reis bij Corendon boeken.”

Hadden jullie veel reserve-onderdelen mee op reis?

“We zagen laatst de onderdelenlijst van de Aanmodderaars voorbij komen. Nou, wij hadden daar nog geen vijf procent van mee denk ik. Wat we wel mee hadden was een reserve achterste aandrijfas, brandstofpompen, brandstoffilters, bougies, een gehele motorpakkingsset en de standaard dingetjes: Loctite, splitpennen, bouten en moeren, ijzerdraad, tape, kneedbaar staal. Verder natuurlijk een goede gereedschapskoffer met alle benodigde tangen, sleutels etc. En mogelijk wel het allerbelangrijkste: wodka”, aldus Michel. 

Daarbij plaatst het stel wel de kanttekening dat de oldtimer Bukhanka’s nóg een stukje simpeler zijn dan de nieuwe modellen, die bijvoorbeeld ook een injectiemotor en stuur- en rembekrachtiging heeft. “Bij de oudjes kijk je langs de motor gewoon naar de grond, bij de nieuwe is het stukken voller gebouwd en meer stekkers, sensoren en bekabeling.”

“Verder gingen we natuurlijk wel de goede kant op. Een UAZ voelt zich het fijnst binnen de EU en richting het Oosten. Er rijden in Georgië en Armenië veel dezelfde soort wagens rond, zoals de Volga of de UAZ 469, met dezelfde techniek en motor als de Bukhanka oldtimer. In elke autozaak zagen wij wel een koppakking of koppelingscilinder passend op onze bus. Het nieuwe model UAZ rijdt daar amper rond – te duur wellicht – dus ook een stuk minder onderdelen. Iedere monteur kan een UAZ repareren, maar je moet de onderdelen wel hebben. Daar loopt het vaak op spaak. Dus zorg ervoor dat je veel bij je hebt, of makkelijk aan de benodigde onderdelen kan komen, is onze tip.”

Lekker zelf sleutelen

Daarnaast zijn Michel en Monica zelf ook niet bang om vieze handen te krijgen, en sleutelen doen ze – als het even kan – dan ook het liefste zelf. “Waneer je je auto niet voor elk wissewasje naar de garage wilt brengen, moet je zelf handig worden”, vindt Michel. “Ook thuis in Nederland hebben we al het gereedschap en de ruimte. Dan is het enige wat er nog ontbreekt: kennis en de wil om het te doen. Er staat veel op internet en YouTube. Niet bang zijn. Gewoon lekker doen en logisch nadenken”, aldus Michel.

En daar heeft het stel elkaar goed in gevonden, want de twee vullen elkaar wat betreft het ‘zelf doen’ mooi aan. “Monica denkt en luistert mee met geluidjes en helpt mee op technisch gebied. Zo stellen we bijvoorbeeld samen de kleppen. We overleggen veel als er een probleem is. Wat kan het zijn? Hoe kunnen we het oplossen? Ook Monica heeft daarin een hoop bijgeleerd op reis”, aldus Michel.

Het valt hem op dat de maatschappij op dit gebied verandert. “Mensen doen veel minder zelf, lijkt het wel. Ik sprak laatst nog met de eigenaar van de plaatselijke ijzerwarenwinkel, en die merkte dat ook al op. Mensen knutselen en hobby’en steeds minder in bijvoorbeeld een schuurtje achter het huis.” En ergens is dat zonde, denkt Michel. “Het geld dat je bespaart als je alles zelf doet is erg fijn. Dat kunnen we mooi weer uitgeven aan reizen!”

Hoe hebben jullie de Bukhanka voorbereid voor deze lange reis?

“De Bukhanka hebben we helemaal klaar gemaakt om onafhankelijk te zijn. Hij moet voor langere tijd de natuur in kunnen, dat is heel belangrijk voor ons. We hebben 350 watt aan zonnepanelen op ons dak, een huishoudaccu van 250 ampère, een scheidingsrelais, omvormer, Webasto benzine standkachel, een compressor koelkast en een gasfles van 18 kilo netto. Wij stonden ervan versteld dat het allemaal paste in dat kleine Sovjetblik.”

Volgens Michel en Monica heeft deze techniek zich goed bewezen. “We gebruikten de waterkoker drie tot vier keer per dag voor thee, pasta of afwassen, en we hebben geen enkele keer gedoe gehad met gas. We hebben de hele reis niet hoeven stekkeren.”

Wat dat betreft heeft de Bukhanka van Michel en Monica, in 2019 door Michel in Duitsland gekocht, een enorme transformatie doorgemaakt. Ze lapten de bus flink op om ‘m wat betrouwbaarder te maken, isoleerden de gehele bus met Armaflex en zorgden voor een goede elektrotechniek. In eigen woorden is hun bus van een ‘lege communistische Sovjetblikken galmbak’ getransformeerd naar een volledig geïsoleerde kampeerinrichting. 

Oorkonde van Poetin

In een laatste post op de reisapp Polarsteps wilde het oude Sovjetblik zelf ook nog wel het een en ander kwijt over de reis. “Asfalt is voor mietjes. Michel en Monica stuurden mij vaak naar de meest ruige wegen, of anders maakte ik zelf wel een weg. Volgens mij heb ik mijn eigenaren wel een beetje arm gemaakt. Heb er 5.000 liter benzine doorheen gebruld, hihi. Ik ben nu één van de meest ervaren Bukhanka oldtimers van Europa. Misschien krijg ik nog wel een oorkonde van Poetin.”

Niet alleen de Bukhanka zal moeten afkicken in het overgeasfalteerde Nederland, ook Michel en Monica moesten bij thuiskomst weer even slikken na zo’n lange reis. “Nederland viel de eerste weken na terugkomst een beetje tegen. We zeiden toen tegen elkaar: ‘Blij dat we in Nederland wonen. Waar je ook heen gaat op reis.: het is er altijd mooier, haha!’”